या कुकरचे वैशिष्ट्य म्हणजे स्वयंपाकघरातच सौरऊर्जेचा वापर करून स्वयंपाक करणे शक्य आहे. 7 मी. किचनच्या बाहेर उभा असलेला चौरस मोठा परावर्तक सौर किरणे स्वयंपाकघरात त्याच्या उत्तर भिंतीच्या उघड्याद्वारे परावर्तित करतो तर दुय्यम परावर्तक किरणांना भांडे/तळणीच्या तळाशी काळ्या रंगात केंद्रित करतो. प्राप्त झालेले तापमान इतके जास्त (400 C) आहे की बॉक्स सौर कुकरपेक्षा कमी वेळात अन्न शिजवले जाऊ शकते. म्हणून हे पारंपारिक स्वयंपाक उपकरणाप्रमाणे काम करते ज्यामध्ये फरक आहे की गॅस, वीज किंवा सरपण यांसारख्या पारंपारिक स्वयंपाकाच्या इंधनाऐवजी, सौर उर्जेच्या मदतीने अन्न शिजवले जाते

7 चौ.मी.मध्ये सुमारे 40 ते 50 व्यक्तींसाठी स्वयंपाक करणे शक्य आहे. आकाराचा डिश कुकर. इतर प्रकारच्या सौर कुकरमध्ये हेच शक्य नाही. उपलब्ध डिश आणि सौर इन्सोलेशनच्या प्रकारानुसार एका डिशला सुमारे 1 ते 2 तास लागू शकतात. तथापि, वर्षाच्या बहुतेक भागांमध्ये ज्या ठिकाणी सौर पृथक्करण चांगले असते तेथे कुकर चांगले काम करतो. त्या भागात कुकरने दोन वेळचे जेवण शिजविणे शक्य आहे.

सौर किरण स्वयंपाकघरात निर्देशित केले जात असल्याने, ते घरामध्ये स्वयंपाक करण्यास सक्षम करते. त्यामुळे, बॉक्स सौर कुकरमध्ये स्वयंपाकाची भांडी लोड आणि अनलोड करण्यासाठी स्वयंपाकाला बाहेर उन्हात जावे लागत नाही.

उच्च तापमान आणि केंद्रबिंदूवर उर्जा यामुळे, इतर सौर कुकरच्या तुलनेत स्वयंपाकाचा दर लक्षणीयरीत्या जास्त आहे.

उच्च तापमानामुळे चपात्या, पुरी, ढोसे इत्यादी बनवण्याबरोबरच भाजी, डाळ इ. टाकण्यापूर्वी 'वघर'/'तडका' बनवण्यासह जवळजवळ सर्व पारंपरिक पदार्थ शिजवणे शक्य आहे. कुकरमध्ये यापैकी अनेक पारंपरिक पदार्थ ज्यांना तळणे आवश्यक आहे ते शक्य नाही..

एक यांत्रिक घड्याळाची व्यवस्था आहे जी आपोआप सूर्याचा मागोवा घेण्यासाठी बाहेरील प्राथमिक परावर्तक फिरवते. स्वयंपाक्याला हा परावर्तक दिवसातून एकदाच सकाळी प्रकाशामध्ये बसवावा लागतो आणि त्यानंतर उर्वरित वेळ घड्याळाचे काटे आपोआप परावर्तक फिरवत राहतात.

परावर्तक फ्रेममध्ये प्रदान केलेल्या दोन हातांच्या स्थलांतरामुळे हंगामी समायोजनासाठी पॅराबॉलिक परावर्तकची वक्रता बदलणे शक्य आहे; अशा प्रकारे सर्व ऋतूंमध्ये सूर्यासोबत त्याचा पूर्णपणे मागोवा ठेवणे.

ज्या काळात कुकर स्वयंपाकासाठी वापरात नाही, त्या काळात ते गरम पाण्याच्या उत्पादनासाठी वापरले जाऊ शकते. कुकर निवासी शाळा, संस्थात्मक स्वयंपाकघर जसे की औद्योगिक आणि प्रशासकीय कॅन्टीन, धार्मिक आश्रम, हॉटेल, रुग्णालये, पोलिस आणि सशस्त्र दलांचे स्वयंपाकघर इत्यादींसाठी उपयुक्त ठरू शकतो. एक कुकर 50 लोकांना सेवा देऊ शकतो. मोठ्या संख्येने लोकांसाठी, अधिक कुकर स्थापित केले जाऊ शकतात. हे सामुदायिक स्वयंपाकघरात पूर्ण वापरावर सुमारे 35 ते 40 एलपीजी सिलिंडर/वर्ष वाचवू शकते. 100 लोकांपर्यंत अन्न शिजवण्यासाठी मोठे आकार देखील उपलब्ध आहेत

डिश सौर कुकर -

हा एक केंद्रित प्रकारचा पॅराबॉलिक डिश सौर कुकर आहे ज्याचा छिद्र व्यास 1.4 मीटर आणि केंद्रस्थ लांबी 0.28 मीटर आहे. या कुकरच्या फॅब्रिकेशनसाठी वापरलेली परावर्तित सामग्री एनोडाइज्ड ॲल्युमिनियम शीट आहे ज्याची परावर्तकता 75% पेक्षा जास्त आहे.

कुकरचे ट्रॅकिंग मॅन्युअल आहे आणि अशा प्रकारे स्वयंपाकाच्या वेळेत 15 ते 20 मिनिटांत समायोजित करावे लागेल. यात सुमारे 0.6 किलोवॅटची वितरण शक्ती आहे जी अर्ध्या तासात 2 ते 3 लिटर पाणी उकळू शकते. पात्राच्या तळाशी गाठलेले तापमान सुमारे 350 ते 400 अंश सेल्सियस असू शकते जे भाजणे, तळणे आणि उकळण्यासाठी पुरेसे आहे. सुमारे 40% थर्मल कार्यक्षमता असलेला कुकर 10 ते 15 लोकांच्या गरजा पूर्ण करू शकतो आणि सूर्योदयानंतर एक तास ते सूर्यास्ताच्या एक तास आधी स्वच्छ दिवसांमध्ये वापरला जाऊ शकतो.

देशात काही उत्पादक/पुरवठादारांकडून डिश सौर कुकरची निर्मिती आणि प्रचार केला जात आहे. कुकर कोणीही सहजपणे मोडून काढू शकतो आणि एकत्र करू शकतो आणि अशा प्रकारे तो छान पॅक करून देशात कुठेही नेला जाऊ शकतो. कुकर वापरकर्ता अनुकूल आहे कारण स्वयंपाक करण्यासाठी भांडे ठेवण्याची जागा लोकांना वापरण्यासाठी सोयीस्कर पातळीवर आहे. कुकर ग्रामीण तसेच शहरी भागातील व्यक्तींसाठी तसेच रस्त्याच्या कडेला असलेल्या ढाबे, चहाची दुकाने इत्यादी छोट्या आस्थापनांसाठी उपयुक्त ठरू शकतो.

कुकरची किंमत रु. 6000- 7000/- आणि लहान आस्थापनांवर पूर्ण वापरावर 10 एलपीजी सिलिंडर/वर्षापर्यंत बचत करू शकतात.

अधिक माहितीसाठी सौर कुकर आणि स्टीम निर्मिती प्रणालीबद्दल - येथे क्लिक करा